ژاپنی‌ها و تبدیل تهدید سالخوردگی به فرصت!
این یادداشت در تاریخ ۹ اسفند ۱۳۹۶ در روزنامه شرق به چاپ رسیده است.
http://www.sharghdaily.ir/News/163275/%DA%98%D8%A7%D9%BE%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%20%D9%88%20%D8%AA%D8%A8%D8%AF%DB%8C%D9%84%20%D8%AA%D9%87%D8%AF%DB%8C%D8%AF%20%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF%DA%AF%DB%8C%20%D8%A8%D9%87%20%D9%81%D8%B1%D8%B5%D8%AA
می‌دانید مسن‌ترین کشور دنیا کجاست؟ براساس آمار سازمان ملل، ژاپن با ٢٧ درصد جمعیت بالای ٦٥ سال، مسن‌ترین کشور دنیا محسوب می‌شود. اما از سوی دیگر کاهش نرخ زاد و ولد و بازار ثروتمندش باعث شده است تا به ژاپن از دو منظر، نگاه ویژه‌ای شود؛ یک، داروها و تجهیزات پزشکی بسیار پیشرفته (دومین بازار بزرگ دارو و تجهیزات پزشکی پس از آمریکا) و دو، استقبال از جایگزینی کارهای انسان با تکنولوژی، نوآوری و روبات‌ها! اما خود دولت ژاپن چالش جمعیت را به یک فرصت فوق‌العاده تبدیل کرده است.
چگونه؟ دولت ژاپن سیاست‌هایی را پیش گرفته است تا ژاپن را به قطب پزشکی دنیا تبدیل کند. مناطقی را به‌عنوان مناطق ویژه استراتژیک ملی در حوزه پزشکی تعیین کرده‌اند که قوانین ساده‌ای داشته و مشوق‌های مالیاتی دارد که برای شرکت‌های پیشرو بین‌المللی در حوزه داروسازی و تجهیزات پزشکی بسیار جذاب است. دولت ژاپن به‌شدت از سرمایه‌گذاری خارجی و فعالیت‌های مشترک با شرکت‌ها و دانشگاه‌های خارجی استقبال می‌کند. همین شده است که برترین بازیگران صنعت دارو و تجهیزات پزشکی در چند سال اخیر از فنلاند، استرالیا، آمریکا، انگلیس و… وارد ژاپن شده‌اند و فعالیت می‌کنند. مدیرعامل یکی از شرکت‌های برتر مشاوره داروسازی می‌گوید امروز هیچ جایی مثل ژاپن وجود ندارد که همه نیازمندی‌های این صنعت را یکجا داشته باشد! ژاپن کاری کرده است که فرایند طولانی تولید دارو، یعنی یکی از چالش‌های اصلی این صنعت، به طرز قابل‌توجهی تسریع شود!
حال چرا این موضوع جذاب است؟ زیرا حداقل دو نکته بسیار مهم را در دو سطح بنگاهداری تجاری و کشورداری برای ما به ارمغان می‌آورد. در سطح بنگاه تجاری، شرکت‌های داروسازی و تولید تجهیزات پزشکی داخلی نباید از فرصت‌های ایجادشده در کشور ژاپن غافل شوند. به نظر می‌رسد جست‌وجو و پیگیری فرصت‌های همکاری، سرمایه‌گذاری و حضور در آنجا بتواند جهش قابل‌توجهی در صنعت داروسازی ما نیز ایجاد کند. در حیطه ملی نیز، اینکه چگونه کشوری مثل ژاپن تهدیدی مثل سالخوردگی جمعیتش را به یک فرصت فوق‌العاده تبدیل کرده است، بسیار آموزنده است و این تنها ژاپنی‌ها نیستند که از چنین استراتژی‌ای بهره می‌برند؛ برای مثال امارات متحده عربی از چنین استراتژی‌ای در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده کرده است. امارات می‌خواهد تهدید بیابان‌ها و خشکی‌اش را به فرصتی برای پیشرفت کشورش تبدیل کند. آنها می‌خواهند قطب توسعه تکنولوژی‌ها و انرژی‌های سبز در دنیا شوند. تسهیلاتی ایجاد کرده‌اند تا پیشروهای صنعت تولید انرژی‌های نو در دنیا برای ورود به این کشور علاقه‌مند شوند. امارات می‌گوید تا حدود ٣٠ سال دیگر (٢٠٥٠) نیمی از انرژی‌اش از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر مثل خورشید خواهد بود و در‌این‌راستا قرار است ١٦٣میلیارد دلار هزینه کند! که البته بر این باورند بیشتر از این عدد در آینده دور درآمد حاصل خواهد شد.
ما هم به قول وزیر نیرو ابرچالشی به نام آب داریم که شاید بتوانیم از چنین استراتژی‌ای برای تبدیلش به فرصتی برای پیشرفت کشورمان استفاده کنیم. می‌توانیم سیاست‌هایی اتخاذ کنیم و تسهیلاتی ایجاد کنیم تا قطب توسعه تکنولوژی‌های آب در دنیا شویم؛ البته طبیعتا نه تا دو سه سال آینده! چنین تصمیمات و استراتژی‌هایی صبر می‌خواهد تا به نتیجه برسد؛ ممکن است ١٠ سال، ٢٠ سال یا حتی ٣٠ سال زمان ببرد! این‌گونه هم به حل ابرچالش خودمان کمک می‌کنیم، هم به ورود سرمایه خارجی و تکنولوژی‌های روز دنیا و هم ارتقای سطح دانش و تکنولوژی‌های حیاتی این صنعت در کشور برای آینده! برخی بر این باورند که اگر جنگ جهانی دیگری داشته باشیم، جنگی خواهد بود بر سر آب!